İKİ ÜLKENİN ORTAK SİYASİ İRADELERİNİN TEYİT EDİLMESİNDEKİ ÖNEMLİ HUSUS KARARLILIKTIR

2014 yılında Moğolistan ve Türkiye Cumhuriyeti arasındaki diplomatik ilişkilerin kuruluşunun 45. yıldönümü kutlanmaktadır. Ayrıca Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Sayın Cemil Çiçek 23 – 26 Haziran tarihleri arasında Moğolistan’a resmi bir ziyaret gerçekleştirmiştir. Başta anılan ziyaretin sonucu olmak üzere iki ülke arasında ilerideki işbirliği konusunda Türkiye Cumhuriyeti Ulanbator Büyükelçisi Murat Karagöz ile yapılan mülakat aşağıda sunulmaktadır.

Türkiye ile Moğolistan köklü tarihi ve kültürel bağlara sahip iki dost ve kardeş ülkedir. İki ülke 24 Haziran 1969 tarihinde Ulanbator ve Ankara’da karşılıklı yaptıkları açıklamalarla diplomatik ilişki tesis etmişlerdir. Büyükelçilik olarak bu önemli yıldönümü vesilesiyle bugüne kadar çeşitli faaliyetler düzenledik ve düzenlemeye devam edeceğiz.

Faaliyetlerimiz kapsamında geçtiğimiz Mart ayında “İstanbul Unveiled” isimli bir seyahat belgeselini Ulanbator’a getirdik. Sözkonusu filmi Ulanbator sinemalarında Moğol halkına ücretsiz olarak gösteriyoruz. Bunun yanısıra 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı ile 19 Mayıs Atatürk’ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı törenlerini Ulanbator’da Atatürk Okulu ve Moğolistan Devlet Üniversitesi Türkoloji Bölümü öğrencileriyle coşkuyla kutladık.

Ben bu anlamlı vesileyle yazılı ve görsel medyaya mülakatlar verdim. Görüşlerimizi açıkladım. Faaliyetlerimizin tepe noktasını 17-22 Haziran haftasında gerçekleştirdiğimiz Ulanbator Türk Günleri etkinlikleri teşkil etti. Anılan dönem zarfında Türk Yemek Festivali düzenledik. “İstanbul Unveiled” filmini ücretsiz gösterdik. Anadolu rock türünde müzik yapan Moğollar Grubu’nu Moğolistan’da ağırladık. Nihayet Londra’da yaşayan Türk Modacı Serap Pollard’ın hazırladığı bir defileyi Büyükelçiliğimiz ikametgâhında seçkin bir izleyici topluluğuna sunduk.

Moğol halkından büyük beğeni toplayan bu etkinliklerimizin benzerlerini yıl içinde devam ettirmeyi planlıyoruz.

İki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin 45. yıldönümünün kutlandığı dönemde TBMM Başkanı Sayın Cemil Çiçek, Moğolistan Büyük Kural Başkanı Sayın Z.Enkhbold’un davetine icabetle 23-26 Haziran 2014 tarihlerinde Moğolistan’a resmi bir ziyaret gerçekleştirmiştir. Bu ziyaret çerçevesinde ne gibi konular ele alınmıştır?

TBMM Başkanı Sayın Cemil Çiçek, Türkiye Cumhuriyeti ile Moğolistan arasındaki diplomatik ilişkilerin tesisinin 45.yıldönümü vesilesiyle ve Moğolistan Büyük Kuralı Başkanı Sayın Enkhbold’un davetine icabetle 23-26 Haziran 2014 tarihlerinde Moğolistan’a resmi ziyaret gerçekleştirmiştir. Son derece başarılı geçen ziyaret sırasında Sayın TBMM Başkanı, Başkan Enkhbold’a ilave olarak Cumhurbaşkanı Elbegdorj ve Başbakan Altanhuyag ile görüşmeler yapmıştır. Görüşmelerde, esasen mükemmel düzeyde ilerleyen iki ülke ilişkileri bütün boyutlarıyla değerlendirilmiş; ileriye dönük atılacak adımlar üzerinde görüş alışverişinde bulunulmuştur.

Resmi görüşmeler çerçevesinde iki ülke arasında herhangi bir siyasi sorun olmadığının altı çizilmiş; geçtiğimiz Nisan ayında yürürlüğe giren vizesiz seyahat uygulamasından duyulan memnuniyet vurgulanmış, Moğolistan’a Türk yatırımlarının artmakta olduğuna dikkat çekilerek, Türk yatırımcılarının konut, yol, köprü inşaatları ile enerji ve dericilik konularına odaklanabilecekleri hususunda görüş birliğine varılmıştır.

Ziyaret sırasında iki ülke parlamentoları arasında işbirliğine ilişkin bir protokol imzalanmış; TİKA’nın katkılarıyla Moğolistan Parlamentosu’nun elektronik kütüphaneye geçme projesi açılmış, Nalaikh bölgesindeki Göktürk dönemine ait Tonyukuk Anıtlarını Bayanzurkh Belediyesine bağlayan ve inşaatının %30’u tamamlanan, keza TİKA’nın katkılarıyla inşa edilen 11 km.lik yolun şantiyesi ziyaret edilmiştir.

Ziyaret süresince üzerinde en fazla durulan konulardan birisini İstanbul-Ulanbator arasındaki THY uçuşlarının haftalık sayısı ile kapasitesinin arttırılması teşkil etmiştir.

İki ülke Meclis Başkanları, tarihi başkent Karakurum’u da ziyaret ederek Bilge Kağan ve Kültigin anıtlarının bulunduğu Khushuu Tsaidam bölgesinde incelemeler yapmışlar ve Mini Naadam şenliğine katılmışlardır.

Büyükelçilik resmi ikametgâh Binası ise 24 Haziran akşamı 45.yıl anısına görkemli bir resepsiyona evsahipliği yapmıştır.

T.C. Ulanbator Büyükelçisi olarak anılan ziyaret ve sonucunu nasıl değerlendiriyorsunuz?

Türkiye’nin yıl içindeki iç siyaset takviminde hem yerel seçimler hem de Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin olduğu dikkate alındığında, yoğun iç siyasi gündeme rağmen Sayın TBMM Başkanımızın Moğolistan’ı ziyaret etmiş olmasını son derece zamanlı ve anlamlı buluyorum. Ziyaret, protokoler niteliğinin ötesine geçmiş ve iki ülke yetkilileri arasında samimi görüş alışverişine zemin oluşturmuştur. Bu ziyareti önümüzdeki dönemde üst düzeyde başka ziyaretlerin izleyeceğini ve gündemdeki konuların takibinin bu suretle kolaylaşacağını ümit ediyorum.

Türk işadamları hangi sektörde Moğolistan’a yatırım yapmak istemektedirler?

Türkiye ile Moğolistan arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin, iki ülkenin gerçek potansiyelini tam anlamıyla yansıttığını söylemek mümkün değildir. Bununla birlikte, Başbakan Altanhuyag’ın da belirttiği üzere, Moğolistan’a yönelik Türk yatırımlarında son dönemde bir artış gözlemlenmektedir. Türk yatırımcıların bilhassa inşaat, hayvancılık, dericilik ve turizm gibi sahalara yönelmelerinin yararlı ve gerekli olduğunu düşünüyorum.

İki ülkenin yetkilileri mevcut ilişki ve işbirliğini ilerletmek amacıyla ne gibi işler yapmaktadırlar?

Türkiye ile Moğolistan arasındaki ilişkilerin gündemi son derece yoğundur. Siyasetten ekonomiye, eğitimden kültüre, ulaştırmadan turizme kadar değişik alanlarda işbirliğimiz mevcuttur. Hükümetimiz, Bakanlıklarımız ve TİKA marifetiyle Moğol makamlarına adalet, polis reformu, terörle mücadele, istatistik dahil bir dizi alanda eğitim imkanları sağlamakta, iki ülke arasında tecrübe ve bilgi paylaşımında bulunulmaktadır. Başta Ankara ve Ulanbator’daki Büyükelçilikler olmak üzere iki ülke çeşitli kurum ve kuruluşlarıyla her alanda işbirliğini geliştirmek için çaba sarfetmektedir.

TBMM Başkanı Sayın Cemil Çiçek’in ziyareti sırasında gerçekleşen bütün üst düzey temaslarda sizin belirttiğiniz bu hususlar gündeme gelmiştir. Sözü edilen tüm bu sahalarda işbirliğinin geliştirilmesinin kapsam ve parametreleri üzerinde samimi görüş alışverişinde bulunulmuştur. Buradaki en önemli husus ilişkilerin her alanda geliştirilmesi hususundaki ortak siyasi iradenin teyit edilmesi ve hızla hareket edilmesi hususundaki kararlılıktır. Önümüzdeki dönemde tematik görüşmelerle mevcut bazı duraksamaları aşabileceğimize ve işbirliğimize ivme katabileceğimize yürekten inanıyorum.

Yukarıdaki sorulara verdiğim yanıtlarda da vurguladığım üzere, Moğol tarafı Türkiye’den sözünü ettiğiniz bütün bu sahalarda yatırım beklediğini ifade etmiştir. TBMM Başkanı da Moğolistan’a yatırım hususunda Türk işadamlarını teşvik ettiğimizin altını çizmiştir. Kanımca iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi hususunda ilgili makamlar ve iş çevreleri arasında daha sık temas gerçekleşmeli, siyasi düzeyde alınan kararların uygulamaya yansıtılmasını teminen bürokrasi azaltılmalı, bazı konularda esnek yaklaşım sergilenmelidir. Bu bağlamda özetle vurgulamak istediğim husus, ayrıntılara takılınmaması ve stratejik bir bakış açısıyla büyük resmin gözden kaçırılmamasıdır.

İki ülkenin paylaştığı ortak değerler arasında demokrasi, hukukun üstünlüğü, temel insan hak ve özgürlüklerine saygı gibi hususlar yer almaktadır. Bu özgürlüklerin en önemlilerinden biri seyahat özgürlüğüdür. Memnuniyetle ifade etmek isterim ki, geçtiğimiz yıl Ekim ayında varılan mutabakat uyarınca 2014 Nisan ayından bu yana Türk ve Moğol vatandaşları resmen birbirlerinin ülkelerine 30 güne kadar vizesiz seyahat edebilmektedir.

THY’nin 2012 yılının Temmuz ayında başlattığı doğrudan uçuşlarla birlikte düşünüldüğünde, bu gelişmenin Türk ve Moğol halklarının birbirlerini daha yakından tanımaları için önemli bir fırsat oluşturduğunu düşünüyorum.

Siz Moğolistan’daki görevinize başlayalı sadece 7 ay geçmiştir. Bu zamanlar içinde birçok etkinlikler yapılmıştır. Büyükelçilik tarafından ileride ne gibi faaliyetler düzenlenmesi planlanmaktadır.

Sizin de belirttiğiniz gibi Moğolistan’daki görevime başlayalı henüz 7 ay oldu. Bununla birlikte, geçtiğimiz yılın Aralık ayından bu yana iki ülke arasındaki yakın bağları güçlendirmek adına bir dizi etkinliğe öncülük ettik. Büyükelçilik olarak kamu diplomasisi faaliyetlerine özel bir önem ve öncelik atfediyoruz. Türkiye’yi ve Türk halkını tüm kültürel özellikleriyle Moğolistan’da tanıtmaya çalışıyoruz. Bu noktadan hareketle önümüzdeki dönemde siyasi, diplomatik, ekonomik, kültürel ve akademik alanda faaliyetlerimizi arttırmayı planlıyoruz. Bunları gerçekleştirirken Moğol medyasının destek ve katkılarına güveniyoruz.

http://www.montsame.mn/index.php?option=com_k2&view=item&id=33239:2014-07-01-07-22-47&Itemid=648

01 Temmuz 2014